Hallux Valgus ve Hallux Rigidus Hakkında Neler Biliyoruz?
Başkentin en çok okunan yayını Ankara Life Dergisi ekibi Özel Çankaya Yaşam Hastanesi’nden Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Op. Dr. Osman Bora Güngör’e konuk odu. Hallux Valgus ve Hallux Rigidus rahatsızlığının belirtileri, tanı ve tedavisi hakkında gerçekleştirdiğimiz röportajımız sizlerle.
Röportaj: Hatice Şeyma Basut
Bora Bey öncelikle sizi tanıyalım. Bora Güngör kimdir?
1966 yılında Ankara’da doğdum. İlk, orta ve lise eğitimimi Ankara’da tamamladım. 1989 yılında Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldum. 1997 yılında Ankara Numune Hastanesi 1. Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği’nde uzmanlık eğitimimi tamamladım. 1997 yılından beri yurt içi ve yurt dışında çeşitli kamu hastaneleri ve özel hastanelerde Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı olarak görev yaptım, 2015 yılından beri Özel Çankaya Yaşam Hastanesi’nde çalışmaktayım.
Bora Bey, Hallux Valgus rahatsızlığı hakkında kısaca bilgi alabilir miyiz? Bu rahatsızlığın belirtileri ve nedenleri nelerdir?
Ayak başparmağının kenarında bir çıkıntı şeklinde başlayıp ilerleyen, ayak başparmağının ayağın dış tarafına doğru yöneldiği bir şekil bozukluğudur. Çoğu zaman nedeni tarak kemiklerini oluşturan kavisin düzleşmesi ve basış problemleri ile başparmak arkasındaki tarak kemiğinin içeri doğru dönmesidir. Oldukça sık görülen ve yaygınlığı her geçen gün giderek artan ortopedik bir hastalık olan Halluks Valgus sadece başparmağı değil, tüm ayağı ilgilendiren ağrılara neden olarak yaşam kalitesi bozukluğuna ve görsel estetik sorunlara yol açabilir. Belirtilerinde ise; ilk fiziki belirtisi olan ayak başparmağı kemiğinin dışa doğru fırlaması, hastalığın teşhisini kolaylaştırmaktadır. Bu ortopedik hastalık; % 85 oranında kadınlarda %15 oranında erkeklerde görülmektedir. En sık görüldüğü yaş aralığı ise 25-45’tir, genetik etkenler de bu hastalıkta önemlidir. Özellikle ailesinde bu hastalık olanların erken yaşlarda tedaviye başlaması başarıyı arttırır. Birçok ayak rahatsızlığındaki ana unsur olan yanlış ayakkabı seçimleri önemli nedenleri arasındadır. Ayak yapısına uygun olmayan dar, sivri burunlu ve topuklu ayakkabıların uzun süre giyilmesi kadar uzun süre giyilen düz tabanlı ayakkabılarda daha az olmakla beraber benzer etkiye sahiptir. Kısa aşil tendonu ve buna bağlı ayağın ön kısmının yükünün artması, ayağın iç arkının düzleşmesi (düztabanlık) ya da taraklı ayak olarak adlandırdığımız tarak kemikleri arkının düz olduğu ayak yapıları olan kişilerde daha fazla görülmektedir. Travmalar ve buna bağlı olarak gelişen ayak deformasyonları, kilolu kişilerde, uzun süre ayakta durmak zorunda olan kişilerde ve romatizmal hastalıkları olan kişilerde de daha sık görülmektedir.
Peki bu rahatsızlığın tedavi yöntemleri nelerdir?
Halluks Valgus’un erken döneminde şekil bozukluğu dışında herhangi bir şikayet olmasa da rahatsızlık ilerledikçe ağrı, ayakkabı giyme güçlüğü hatta yürüme zorluğu gelişir. Ağrı ve cilt kızarıklığı özellikle parmak çıkıntısı üzerinde olup, yüksek topuklu dar burunlu ayakkabı giyildiğinde daha da artar. Hafif derecede şekil bozukluğu olan Halluks Valgus hastalarında parmak arası makaralar, gece atelleri uygun ortopedik tabanlık kullanımı, önü geniş rahat ve yumuşak ayakkabılar ciddi başarı ve rahatlama sağlar. Fakat bu yöntemlerin hiçbiri rahatsızlığı kesin olarak geçirmez sadece ağrıları azaltır ve süreci yavaşlatır. Tüm ameliyatsız tedavi yöntemlerine rağmen ağrısı devam eden ve ayak ağrısının günlük hayatlarını etkilediği, ilerlemiş şekil bozukluğu olan hastalarda cerrahi tedaviye başvurmak kaçınılmazdır. Hastalıkla ilgili tanımlanmış çok fazla sayıda cerrahi yöntem bulunmakla birlikte uygulanacak ameliyat tekniği deformite dercesine göre belirlenir . Ameliyat sonrası 6-8 hafta süreyle tam yük vermeden yürümek mümkündür, tam yüke kemik kaynaması olduktan sonra geçilir. Ameliyat sonrası Halluks Valgus’ta şekil bozukluğunun tekrarlama riski varsa da uygun hasta ve operasyon seçimi, gelişmiş cerrahi teknikler sayesinde Halluks Valgus deformitesinin tekrarlama riski azalır.
Bora Bey, Hallux Rigidus rahatsızlığı hakkında kısaca bilgi alabilir miyiz? Bu rahatsızlığın belirtileri ve nedenleri nelerdir?
Ayak başparmağı ekleminin bozulması sonucu eklem hareketinin azalması ve ağrılı olması durumuna sert parmak anlamına gelen Hallux Rigidus adı verilir. Genellikle Halluks Valgus ile karıştırılır. Parmaktaki şekil bozukluğu Hallux Valgus kadar belirgin değildir, ancak eklemin yapı ve fonksiyonunun bozukluğuna bağlı olarak parmak hareketleri çok daha ağrılıdır. Belirtilerinde ise; tarak kemiği ile başparmak arasında bulunan eklemdeki bozulma neticesinde kişi ağrıdan şikayet eder, yürümede zorlanır ve gün geçtikçe parmak bükülemez hale gelir. Zamanla oluşan kemik çıkıntıları nedeniyle ayakkabı giymek zorlaşır. Nedenleri arasında; yaşlanmayla gelişen osteoartrit (kireçlenme, eklem sıvısının bitmesi, eklem kıkırdaklarında harabiyet) en sık sebep olmakla beraber, eklemi etkileyen parmak kırıkları, travmalar, romatizmal hastalıklar ve ayak yapısını kötü etkileyen ayakkabı seçimleri de neden arasında sayılabilir. İleri derece düztabanlık da Halluks Rigidus nedenleri arasında sayılabilir. Muayene ve grafi genellikle teşhis koymada yeterli olur.
Bu rahatsızlığın tanı ve tedavileri arasında neler yer almaktadır?
Tedavisinde ise; hastanın yaşı, aktivite düzeyi ek hastalıkları, şikayetin derecesi belirlemektedir. Hastadaki yakınma ve kıkırdak aşınmasının durumuna göre tabanlık, ilaçlar, başparmak eklemine yönelik egzersizler, eklemini koruyucu apareyler ve uygun ayakkabı seçimi ilk basamak tedavisi olabilir. Bu önlemlere rağmen hasta günlük yaşamında zorluk çekiyorsa cerrahi tedavi tercih edilir. Hastalığın ağırlığı, hastanın yaşı ve beklentisine göre; Eklem Debridmanı ve Yumuşak Doku ameliyatı; Eklem Dondurma (artrodez) ameliyatı ve Eklem Protezi (artroplasti) ameliyatı gibi yöntemler uygulanabilir.
Son olarak bu iki rahatsızlığa dair tavsiyeleriniz nelerdir?
Ayak yapısı ve genetik faktörler bu sorunlara yatkınlığımızı arttırsa da, uygun sağlıklı ayakkabı seçimi, düzenli ayak bakımı ve sorunların başlangıç dönemlerinde yapılacak doktor kontrolleri ile gerekli ayak destekleri kullanılmalıdır. Ayak için yapılabilecek egzersizler, sıkıntıların başlangıcını geciktirmek ve yaşam konforunu arttırmak için önemli faktörler olarak göz önünde bulundurulmalıdır.
Yorumlar
0 yorumlar