Yaşamımızı Biçimlendiren Sınırlarımızdır!
Günümüzde birçok ebeveyn çocuğuna sınırlar koymak isteyebilir, ancak bu sınırı nasıl oluşturacağı noktasında kararsızlık yaşayabilir. Sınırlar, çocukların hem kendilerini hem de yaşadıkları ortamı kavramalarını sağlamaya yardımcı olmaktadır. Yine bu bağlamda sınırlar; keşfetmeyi, öğrenmeyi ve başarı fırsatını sunmaya katkıda bulunur. Çocukların gelişim düzeyine göre revize çalışmalar sağlanmasını dile getiren Psikolog Kübra Şahin, başkentin en çok okunan yayını Ankara Life Dergisi’ne konuk oldu, merak ettiğimiz sorularımızı yanıtladı. İyi okumalar dileriz.
Kübra Hanım sizce sınır koymanın önemi nedir?
Yeni bir şehre taşındığınızı varsayalım. Yeni komşular sizi evlerine davet ederler. Belki mahalledekiler ile tanışmaya can atarsınız. Onlarla tanışır davetlerine katılırsınız, ancak her seferinde size tuhaf tuhaf bakarlar. Bazı davranışlarınızdan rahatsız olmuş gibi gözükürler. Kendi kendinize; ‘Ben ne yaptım ki?’ diye düşünürsünüz, kafanız karışabilir. Her zaman yaptığınız şeyleri yapmaktasınız ancak tasvip edilmediğini görürsünüz. Ne yapacağınızı bilmez hale gelir tedirgin olursunuz. Nasıl bir davranış beklediklerini anlayamaz, ne yapmanız gerektiğini bilemez hale gelebilirsiniz. Çocuklarda tıpkı buna benzer durumlar yaşar. Sınırların net bir şekilde belirlenmediği ailelerde, çocuklar dış dünya ile tanıştığında çatışmalar, reddedilmeler, olumsuz ya da olumlu tepkiler ile karşı karşıya kalabilirler.
Hangi yaş aralığındaki çocuklar için bu durum geçerlidir?
Sınırlara hayatımızın her döneminde ihtiyaç duyarız. Ancak başlangıç yaşımız 2,5-3 yaş itibarıyla başlamalı, sonlandırmak için ise bir zaman dilimine ihtiyacımız yoktur. Sınırlar her yaşta hayatımızın olmazsa olmaz kurallar bütünüdür.
Peki sınır koymanın yararları nelerdir?
Çocuklar kendilerini ve çevrelerini keşfetme fırsatı bulur. Seçim yapma ve sorumluluk alma bilincini öğrenir. Çocuklar sınırlar sayesinde her şeyi istememeyi, istese bile hemen elde edemeyeceğini öğrenir, gelecekte problemlerle başa çıkma yöntemleri geliştirir. Sınırlar çocukları hem duygusal hem fizyolojik hem de psikolojik anlamda güvende hissettirir. Kurallara uymanın önemini kavrar, toplum kurallarına kolay adapte olur. Böylelikle aile bireyleri birbirlerine daha saygılı ve huzurlu aile ortamı oluşturur, kısacası sınırlar ilişkileri belirlemektedir.
Ebeveynler sınır koymaya neden ihtiyaç duyar?
Sınırlar güvenlik ihtiyacını karşılar, bundan dolayı sınır belirleme dinamik bir süreçtir. Çocukların okulunu, yaşam alanını keşfetmelerini sağlar. Çevresindekiler tarafından beklenen kuralları öğrenmesine ve uygulamasına destek olur. Sınırlar ilk etapta ebeveynleri zorlarken sonrasında rahat ve güven odaklı yaşam imkanı sunar. Anne babalar sınır koyarken iki yöntem vardır; ‘Kesin Sınır’ , ‘Gevşek Sınır’. Kesin Sınır; ifade ettiğimiz kurallarımız ve beklentilerimizi iletmek sonrasında kararımızı tutarlı bir şekilde devam ettirebilmek adına net ulaşan bilgilerin çocuklar tarafından daha kolay kabullendiği süreçlerdir. Gevşek Sınır ise; sözde kalmaktır. Kesin olmayan davranışlar nedeniyle çocuklar genellikle kuralları esnetmeye çalışır.
Eğer sınır koymazsak karşılaşabileceğimiz durumlar nelerdir?
Neden- sonuç ilişkisini yeterince kuramayan, karşı tarafın duygularını anlamaya çalışmak yerine ben merkeziyetçi tutum sergileyen çocuklar yetiştirebiliriz. Sınırları olmayan çocuk, okul öncesi dönemde okula uyum sorunu yaşayabilir. Sınırsız yaşam, kaygı bozukluklarına yol açabilir, kurallara uymakta zorluk yaşayabilir. Kendi isteklerinin olması için aklına gelen davranışı sergilemeye çalışabilir.
Yorumlar
0 yorumlar