Ankara Life Dergisi

Yeme Bozukluğu Psikolojik Bir Rahatsızlıktır!

Birçoğumuz kendimizi daha sağlıklı ve zinde hissetmek için kilo verme ihtiyacı duyuyoruz. Bazılarımız dengeli ve yeterli beslenmeyle hedefine ulaşırken, bazılarımız ölçüyü kaçırarak popüleritesi yüksek diyet programlarına uyuyor. Temelinde psikolojiyi de barındıran yeme bozukluğunu ortaya çıkaran, tıbbi adıyla Anoreksiya Nervoza ve Bulimiya Nervoza olarak bilinen bu rahatsızlık, özellikle kadınlarda görülmekte. Daha zayıf ve güzel fizikte olma arzusunun büyüsüne kapılanlar, aslında ciddi bir yolun yolcusu konumunda yer alıyor. Bunun için çok geç olmadan bir uzmana başvurmak ise en doğru karardır. Biz de bu durumu yaşayan bireylere bir yol haritası sunmak adına Özel Çankaya Yaşam Hastanesi doktorlarından Psikolog Kevser Yıldırım ile bir araya geldik. Başkentin en çok okunan yayını Ankara Life Dergisi ekibi, merak ettiklerini işin uzmanına sordu. İyi okumalar dileriz.

Kevser Hanım, günümüzde en sık karşılaşılan durumlardan biri de yeme bozukluklarıdır. Kimimiz bu bozukluktan çok fazla kilo alırken kimimiz kilo kaybı yaşıyor. Sizce yeme bozukluğunun başlıca nedenleri nedir?
Yeme bozukluklarının en temel psikolojik nedenlerine bakıldığında, bireyin sahip olmak istediği mükemmeliyetçilik algısına dikkat çekmektedir. Yeme bozukluğu olan bireyde diyet yapma, kilo kontrol çabası ve devamlı olarak fiziksel görüntüsüyle meşgul olması mükemmeliyetçilik algısıyla örüntülü olduğu düşünülmektedir. Yeme bozukluğu tanısı almış olan hastaların genelinde mükemmeliyetçi kişilik ve benlik anlayışı görülmektedir.

En sık görülen yemek bozuklukları nelerdir?
Yeme bozuklukları arasında en çok bilinen Anoreksiya Nervoza ve Bulimia Nervoza’dır. Bunlardan da kısaca bahsedersek şöyledir;

Anoreksiya Nervoza
Anoreksiya Nervoza yeme bozuklukları içinde ilk tanımlanmış hastalığımızdır. Burada kişinin boyu, yaşı, cinsiyeti ne olursa olsun kişi olması gereken sağlıklı kiloyu kabul etmez ve bedeni olması gereken kiloda dahi olsa bundan sürekli olarak rahatsız hisseder ve kilo alma korkusu yaşar. Bu kişilere baktığımızda zayıf olmalarına rağmen kilo almaktan aşırı derecede korktuklarını görürüz. Bu kişiler kilo vermeye başlasalar dahi kilo almaktan kaygı duyarlar. Kişilerde aşırı zayıflamasıyla fark edilebilir.

Bulimiya Nervoza
Bulimiya Nervoza genellikle genç ergenlik dönemlerinde sıkça rastlanan bir hastalıktır. Kişinin kendini kusturması, genellikle tıkanırcasına yemek yedikten sonra görülen davranıştır. Bulimiya Nervoza’da da Anoreksiya Nervoza hastaları gibi kilo kontrol sorunu görülür ve bu hastalarda utanıp kendilerini kusturma davranışını uygularlar. Bulimiya Nervoza hastalarının kiloları genellikle normaldir. Çünkü ne kadar çok yemek yeseler de bu yeme tıkanırcasına da olsa yemenin ardından kendilerini kusturdukları için kiloları normal şartlarda olması gereken ağırlıkları içinde kalabilmektedir.

Günümüz toplumsal ve kültürel değişimler yeme bozukluklarını nasıl etkilemektedir?
Yeme bozuklukları günümüz şartlarının güzellik algısına paralel olarak ilerleme gösterdiğini söylemek mümkündür. Özellikle kadınlarda zayıf olma arzusu, düzgün kusursuz fizik hayali, arzu edilen çekiciliğin istenmesi bu hastalığın artmasındaki en büyük etkenlerin arasındadır. Kilosu olan bireylerin yaşlarının daha büyük gösterdiği düşüncesi ya da zayıf görünmenin zarafetin simgesi olarak düşünülmesi özellikle genç kadınlarda zayıf kalması gerektiği ve yemesine içmesine dikkat etmesi gerektiği arzusuna yönlendirdiğini söyleyebiliriz. Modern çağın güzellik anlayışıyla, yeme bozukluklarının sıklıkla görülmeye başlaması birbirine paralel olarak artış göstermeye devam etmektedir.

Bu rahatsızlık hangi yaşlarda başlamaktadır? Karşılaşılan tıbbi sorunlar nelerdir?
Anoreksiya Nervoza için en riskli yaşlar 14 -15 yaşlarıdır. Genelde ergenlik döneminde başladığı bildirilir. Bulimiya Nervoza için ise tipik başlangıç 18-19 yaş arasıdır. Yeme bozukluklarında çok fazla tıbbi sorunları görmemiz mümkündür, bunları kısaca açıklayacak olursak; tansiyon düşüklüğü, nabız sayısının azalması, kalpte ritim bozukluğu, kalp kasında erime, sindirim sistemine bağlı bozukluklar, kabızlık, yemek borusunda hasarların oluşması, kemik erimesi, kansızlık, yine kadınlarda adetten kesilmesi gibi birçok tıbbi sorunları görmek mümkündür.

Yeme bozuklukları ölüm nedeni olabilir mi? Tedavisi nasıl yapılır?
Yeme bozukları ölüme götürebilen psikiyatrik hastalıkların başında gelir. Özellikle Anoreksiya Nervoza’nın ciddi oranda ölüm riski barındırdığını söyleyebiliriz. Tedavi planlamasında psikiyatrist ve psikolog eşliğinde hastanın durumuna göre dahiliye, kadın doğum gibi tıbbi bölümlerden de destek alınması gerekebilir. Aile ve hastanın iş birliği de tedavide çok önemlidir.

Bu rahatsızlığı yaşayan tanıdıklarımıza ya da çevremizdekilere nasıl yardımcı olabiliriz?
En önemlisi yanında olduğumuzu hissettirmek ve ona değer verdiğimizi belli etmeliyiz. Onu anlamaya çalışmalıyız, yargılayıcı bir tutumla yaklaşmamız gereklidir. Teşhisler koymaya ya da suçlamalarda bulunmamız gereklidir.
Son olarak benim için çok güzel bir ropörtajdı, cümlelerimi ise şu sözle bitirmek istiyorum; ruh ve beden sağlığının bir bütün olduğunu unutmamamız gerekir.

Yorumlar

0 yorumlar